Δημήτριος Τόφαλος | Η ζωή του αθλητή του Μεσοπολέμου, 1884-1966

”Ονομάζομαι Δημήτριος Τόφαλος και όπως λέει η ιστορία του αθλητισμού υπήρξα Ολυμπιονίκης στους Ολυμπιακούς αγώνας του 1906 όταν σήκωσα στο Παναθηναϊκό Στάδιο σε ηλικία 22 ετών, 142 κιλά.”

”Δέκα χρονών παιδί, μου συνέβη ένα σοβαρώτατο ατύχημα που ως τόσο έγινε αφορμή να γίνω αθλητής. Βρισκόμουνα στο σιδηροροδρομικό σταθμό του Αγίου Διονυσίου Πατρών. Παρακολουθούσα τους ανθρώπους που δούλευαν να ξεφορτώνουν εμπορεύματα από τα βαγόνια και να τα φορτώνουν στα κάρρα. Αυτό μ’ άρεσε γιατί από τότε κατάλαβα με πόση δυσκολία και με τι ιδρώτα δούλευαν οι άνθρωποι για να βγάλουν το ψωμί τους. Κι επειδή ο σταθμός βρισκόταν κοντά στο σπίτι μου, πήγαινα σχεδόν κάθε μέρα και χάζευα με τους αχθοφόρους και άλλοτε με την ατμομηχανή και τους μαυρισμένους από το κάρβουνο μηχανικούς. Κάποια μέρα είχα ξεχαστή κοιτάζοντας την ατμομηχανή που έβγαζε σφυρίζοντας τα άσπρα συννεφάκια καπνού από τις ρόδες της . Σε κάποια στιγμή όμως που η η μηχανή ξεκίνησε απότομα σφυρίζοντας, αφήνιασε το άλογο ενός δίτροχου κάρρου κι ερχόταν προς το μέρος μου. Προσπάθησα να προφυλαχτώ αλλά ήταν αργά. Το φοβισμένο άλογο με το κάρρο με παρέσυραν. Έπεσα χάμω και η βαρειά ρόδα του κάρρου πέρασε πάνω από το δεξί μου χέρι και μου το συνέτριψε. Με μετέφεραν αμέσως σε μια κλινική. Οι γιατροί διεπίστωσαν ότι το χέρι μου είχε γίνει θρύψαλα…

…ποτέ δεν φανταζόμουνα πως ένα θρυψαλιασμένο χέρι θα ήταν σε θέσι ύστερα από λίγα χρόνια να σηκώνη ογδόντα και εκατό οκάδες βάρος.”

”Γύρισα όλον τον κόσμο. Κολακεύομαι να πιστεύω πως λίγοι πατριώτες μας ταξίδεψαν τόσο πολύ όσον εγώ. Στην αρχή στα Βαλκάνια, ύστερα στην Ευρώπη, στη Μέση Ανατολή, στην Αφρική, την Ασία, την Κίνα, τις Ινδίες, τα νησιά της Άπω Ανατολής, την Ιαπωνία και τέλος εκεί που καταλήγουν οι περισσότεροι μετανάστες: Στις Ηνωμένες Πολιτείες.

”Στην αρχή πάλαιψα σκληρά για να επιβληθώ. Από το αγώνισμα της άρσεως βαρών ακολούθησα την πάλη. Και κάποτε έγινα επαγγελματίας αθλητής….
…Αλήθεια πόσο σκληρά ήσαν τ’ αγωνίσματα που έκανα!.”

”Με υπερηφάνεια εξομολογούμαι ότι εγώ εδημιούργησα τον σιδερένιον Τζιμ Λόντον. Πιστεύω και το πιστεύει και ο ίδιος πως χάρις σε μένα κέρδισε την αδαμαντοκόλλητη ζώνη του πρωτοπαλαιστού του κόσμου.”

”Η ζωή μου στην Ευρώπη και την Αμερική πλημμύρισε από ένα σωρό νίκες. Δεν είναι περίεργο αν σας πω ότι ενίκησα δύο χιλιάδες αντιπάλους μου. Το πιο περίεργο όμως είναι πως νικήθηκα μόνο από τρεις.”

”Κάποτε ερωτεύθηκα. Η αγαπημένη μου ήταν στην εποχή της πρωταγωνίστρια του Ελληνικού θεάτρου. Η καρδιά μου για πρώτη φορά έννοιωσε αυτό το αλλόκοτο συναίσθημα. Ήμουνα έτοιμος να παντρευτώ. Την τελευταία στιγμή μ’ έσωσε ο αξέχαστος φίλος μου ο Γεώργιος Σουρής.”

”Άρχισαν οι προετοιμασίες για τη μεγάλη αθλητική εορτή.Την Κυριακήν 9 Απριλίου 1906 ήρχισαν με λαμπρότητα και μεγαλοπρέπειαν οι Ολυμπιακοί αγώνες εις το Παναθηναϊκόν στάδιον….

…Ο αγών αρχίζει. Τα βάρη προσκομίζονται εις τον στίβον…
…Όλα πλέον είναι έτοιμα. Το πλήθος που αναμένει με αγωνίαν την έναρξιν του αγωνίσματος ζητωκραυγάζει ενθουσιωδώς την ώραν που εμφανίζομαι εις τον στίβον…
…Ήδη εις τον στίβον και πλησίον των αμφισφαίρων με αναμένει ο αντίπαλος μου Στάϊνμπαχ. Χαιρετώ τον συναγωνιστήν μου και βαδίζουμε και οι δύο εις το μέσον του σταδίου όπου μεταφέρονται τα βάρη του αγωνίσματος. Ο κόσμος σιωπά. Τίποτα δεν ακούγεται ανάμεσα από κείνη την ανθρωποθάλασσα. Μπορείς ν’ ακούσης ακόμη και τις αναπνοές των ανθρώπων που η αγωνία τους κάνει νευρικούς…

…Ο Στάϊνμπαχ είναι έτοιμος να επιχειρήση δια τρίτην και τελευταίαν φοράν. Φαίνεται λίγο νευριασμένος αλλά καταβάλλει, όπως φαίνεται, υπεράνθρωπες προσπάθειες για να σηκώση το βάρος. Αλλά και την τρίτην φοράν οι μυωνες του λυγίζουν και το αμφίσφαιρον του ξεφεύγει από τα χέρια…

…Τώρα είναι η σειρά μου. Πλησιάζω και ετοιμάζομαι. Τώρα το αμφίσφαιρον σηκώνεται. Η σιγή ακολουθεί τις κραυγές των φιλάθλων. Με αγωνία οι χιλιάδες του κόσμου παρακολουθούν την προσπάθεια μου. Αισθάνομαι έναν ενθουσιασμό που δεν ξαίρω που ν’ αποδώσω. Σηκώνω τα βάρη τα οποία έρχονται προ του στήθους και υπεράνω της κεφαλής μου. Ένα «Α!…» ακούστηκε τότε από τις χιλιάδες των θεατών….
..Πραγματικά το Στάδιον είχε μεταβληθή σε φρενοκομείο μανιακών. Οι θεαταί ήσαν έξαλλοι. Άλλοι φιλιόντουσαν. Πολλοί πετούσαν τα καπέλλα τους στον αέρα…Ήμουν πλέον Ολυμπιονίκης.”

 ”Στο μυαλό μου κυριαρχούσε μια ιδέα. Ένας πόθος είχε κατακλύσει την ψυχή μου: Να φύγω για την Αμερική. Άλλωστε εκείνη την εποχή (1909-1910) η ελληνική μετανάστευσις βρισκόταν στην ακμή της.Ανεχώρησα με το ελληνικόν υπερωκεάνειον «Αθήναι» το οποίον παρέλαβε από διάφορα λιμάνια της Ελλάδος περι τους 1800 μετανάστες προοριζομένους για την μυθολογική χώρα του πλούτου.

Η πάλη έγινε οριστικά το αγαπημένο μου αγώνισμα και εκεί προσανατολίστηκα με πίστη και φανατισμό. Αλλά παραλλήλως το αγώνισμα της άρσεως βαρών δεν το εγκατέλειψα
Ο Μόρρις ήτο μια διάσημος φυσιογνωμία την εποχήν εκείνην στην Αμερικήν. Διέθετε 140 θέατρα ποικιλιών και Ιπποδρόμια και αποτελούσε τον κυριώτερον αθλητικόν παράγοντα του επαγγελματικού αθλητισμού. Εις τα θέατρα ποικιλιών του Αμερικανού επιχειρηματία εργάστηκα επί 25 συνεχείς εβδομάδες με θριαμβευτικήν πάντοτε επιτυχίαν. Εις την Αμερικήν όμως η θεατρική και καλλιτεχνική ζωή δεν μοιάζει με της Ευρώπης. Οι καλλιτέχναι και οι αθληταί εργάζονται πολύ. Προπονούνται σκληρά, και δεν είναι καθόλου εύκολη από απόψεως ηρεμίας η διαβίωσις των. Φυσικά η τακτική αυτή επηρέασε και μένα σωματικώς. Κουράστηκα γιατί οι προπονήσεις ήσαν εξαντλητικές….
..εκέρδισα το παγκόσμιον διεθνές τουρνουά της πάλης του 1915, νικήσας περι τους 40 αντιπάλους μου. Το έτος αυτό κατείχα τη δευτέρα θέσι, μετά τον πρωταθλητήν του κόσμου Φράνκ Γκάτς.”

”Ήταν μια παγωμένη μέρα του 1916. Η Νέα Υόρκη είχε καταληφθή από φοβερό κρύο. Τα πάντα είχαν παγώσει. Η θερμοκρασία είχε κατέβη πολύ κάτω από το μηδέν. Τότε συνέβη να κατεβαίνω στον υπόγειο σιδηρόδρομο προκειμένου να πάρω το τραίνο για κάποιο προάστιο της αμερικανικής μεγαλουπόλεως. Δεν πρόφτασα όμως να κατέβω δύο σκαλοπάτια και γλύστρησα. Κύλισα κάμποσα σκαλοπάτια και βαρύς όπως ήμουνα χτύπησα στο κεφάλι και στη μέση. Επί τρεις ημέρες βρισκόμουνα σε αφασία. Οι γιατροί στο νοσοκομείο που με μετέφεραν φοβήθηκαν μήπως το χτύπημα επηρεάση το διανοητικόν μου σύστημα, αφού κατωρθώθη να διασωθή η ζωή μου. Αλλά εβοήθησε ο Θεός και γλύτωσα. Υπέστησαν όμως βλάβη τα ισχία με αποτέλεσμα να εγκαταλείψω από τότε το αγώνισμα της άρσεως βαρών και επιδοθώ οριστικά πλέον στην πάλη.”

”Πολλοί με ρωτούν ποια είναι η τροφή μου. Ίσως αυτό είναι το σημαντικώτερο συντελεστικόν δια την υγείαν του ανθρώπου. Θαρώ πως είναι. Και γι’ αυτό σας παρουσιάζω το διαιτολόγιο μου.
Πιστεύω πως την μυϊκή μου δύναμι, που ακόμη διατηρείται σε κάποια αξιόλογη ακμή, την οφείλω εις την αυστηράν δίαιτα την οποίαν εφαρμόζω από τότε που άρχισα να επιδίδωμαι εις το αγώνισμα της πάλης. Μεταξύ άλλων ιδιαιτέρως τονίζω πως το κρέας αποτελεί για μένα την πλέον ανεπιθύμητη τροφή. Μια ή δύο φορές τον μήνα και αυτό είναι πολύ. Τουναντίον τρώγω άφθονα ψάρια, αρκετά φρούτα και πολύ γάλα… Θα πρέπει να προσθέσω ότι η ηλιοθεραπεία και η λουτροθεραπεία είναι απαραίτητα στοιχεία δια την ομαλήν λειτουργίαν του οργανισμού του ανθρώπου.”

O Δημήτριος Τόφαλος ( 1884-1966) ήταν αθλητής της άρσης βαρών.
Παρόλο το ελάττωμα που είχε πέτυχε αμέτρητες νίκες στην άρση βαρών και έγινε διάσημος στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Πάμπολλες φορές πρωταθλητής Ελλάδος και πρώτος με παγκόσμιο ρεκόρ στην μεσολυμπιάδα του 1906 στην Αθήνα. Αξίζει να σημειωθεί πως το ρεκόρ που κατέρριψε ήταν δικό του από το 1904. Δεν ευτύχησε να λάβει μέρος στην Ολυμπιάδα του 1904 στο Σαιντ Λούις καθώς αρρώστησε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού και αναγκάστηκε να νοσηλευτεί σε νοσοκομείο στην Αμβέρσα. Μέγιστη ατυχία, αν αναλογιστεί κανείς πως για να πραγματοποιήσει το ταξίδι έγινε έρανος ώστε να συγκεντρωθεί το ποσό που χρειαζόταν, το οποίο ήταν υπέρογκο για την εποχή. Το 1908 το πρόγραμμα των αγώνων δυστυχώς δεν συμπεριλάμβανε πια την άρση βαρών.

Το 1906 μετά το τέλος της μεσολυμπιάδας, κατά την επιστροφή του στην Πάτρα, οι Πατρινοί του επιφύλαξαν πρωτοφανή υποδοχή με αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό ότι στον σταθμό τον περίμεναν 6.000 περίπου φίλαθλοι. Το παγκόσμιο ρεκόρ του διατηρήθηκε μέχρι το 1914. Αργότερα έφυγε για την Αμερική όπου έκανε μεγάλη καριέρα σαν αθλητής της ελευθέρας πάλης (κατς), ενώ έκανε και καριέρα τενόρου. Το 1952, διάσημος πλέον, επέστρεψε στην Πάτρα όπου έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του.

Είχε κατακτήσει 140 έπαθλα στην άρση βαρών και 251 στην ελευθέρα πάλη (κατς). Στην Αμερική διετέλεσε μάνατζερ και προπονητής του Τζιμ Λόντου και πρόεδρος του ελληνικού συλλόγου Ερμής Νέας Υόρκης.

Σε νεότερους χρόνους το όνομά του έγινε συνώνυμο του πολύ δυνατού και μεγαλόσωμου άντρα.(Π.χ. αυτός είναι τόφαλος=θηριώδης.)

Dimitrios Tofalos was a Greek weightlifter. Arguably the greatest weightlifter of the early 20th century, he won the gold medal in the 1906 Summer Olympics, setting a world record that lasted until 1914.