Ο νέγρος | Philippe Soupault (1927)

1
PhilippeSoupault

”Σκληροί, είναι σκληροί εκείνοι που ρίχνουν το πρωινό μέσα στο στόμα του ύπνου κι ακόμη σκληρότεροι εκείνοι που χωρίζουν το δειλινό απο τη νύχτα.

Η νύχτα στ’ αλήθεια κόκκινη, η νύχτα που καγχάζει, η διάφανη νύχτα, η νύχτα τ’ ουρανού και της γης, η βαθειά νύχτα, η ήρεμη νύχτα, η νύχτα που είναι εκείνη που παραμονεύουν πάντα και που είναι πιστή, η νύχτα με το στόμα απο φεγγαρόφωτο και τα μάτια απο αστέρια, η αχανής νύχτα, η νύχτα με τα νερολούλουδα, η νύχτα που κυλάει και τραγουδάει, η νύχτα, όλη η νύχτα.

Όσοι γνωρίζουν εκείνα τα μεγάλα χρονικά διαστήματα όπου η μνήμη παύει να λειτουργεί, δε μπορούν να συμπονέσουν αυτόν το νέγρο που ξεχνάει δίχως να ονειρεύεται και που αφήνεται να οδηγηθεί απο την αναπνοή του λέβητα, απ’  τον πλου ενός καραβιού. Υπάρχουν στιγμές όπου μια δύναμη που δεν περίμενες πια ξανάρχεται, σπρωγμένη απο τη σιωπή.
Δε χρειάζεται πια να σκέφτεσαι τίποτα και πρέπει ν’ αφήνεσαι στον εαυτό σου έξω απο την ηλικία σου κι απο τη ζωή σου’ πρέπει να ξεκολλάς αυτές τις μέρες και να σπάζεις αυτή την αλυσίδα που κάνει τόσο θόρυβο. Τα σχέδια σου δε βρίσκονται πια στο ύψος που θα ήθελες να τα βάλεις. Είναι αόριστες υποσχέσεις, ελαφρές σαν σπόροι, είναι άχρηστες χειρονομίες, το τρεμούλιασμα των ίσκιων.
Οι μέρες είναι ώρες που κυνηγιούνται, οι ώρες λεπτά που αλληλοαποφεύγονται και πάει λέγοντας.”

SegregatedWaterFountainsinNorthCarolinaElliottErwitt1950”Γεννήθηκε σε μια χώρα όπου τα ποτάμια έχουν χιλιάδες χιλιόμετρα μήκος, όπου το νερό μετακινεί πέτρες μεγάλες σαν κεφάλια, όπου οι καταιγίδες διαρκούν πολλές εβδομάδες, όπου οι λίμνες έχουν σχήμα ματιών κι είναι άγριες όπως οι θάλασσες, όπου τα σύννεφα είναι πιο βαριά κι από τη ζέστη, όπου η φωτιά μεταδίδεται με ταχύτητα ατμομηχανής.
Είδε τον ήλιο από πολύ κοντά, απ’ όσο κοντά ένας άνθρωπος μπορεί να τον δει, γνωρίζει πεδιάδες που ποτέ κανείς άνθρωπος δεν τόλμησε να διασχίσει, βουνά των οποίων η κορυφή είναι παρθένα, ηφαίστεια που τραντάζουν ηπείρους, πηγές που πεθαίνουν και ξαναγεννιούνται, λουλούδια που τρώνε κι άλλα που φωνάζουν, έντομα βαριά σαν φρούτα.
Σκότωσε πουλιά που έμοιαζαν με μεγάλα κουνούπια, κροκοδείλους που χασμουριόνταν ώρες ολόκληρες, βούβαλους που ποδοπατούν, περνώντας με εξήντα χιλιόμετρα την ώρα, χωριά και κατοίκους, συνάντησε κοπάδια άγριων σκύλων που τρέπουν σε φυγή τίγρεις και λιοντάρια, άντεξε το βλέμμα των σαρκοβόρων λουλουδιών.

Εκείνοι που φεύγουν έτσι ή αλλιώς, βρίσκουν πάντα, σ’ οποιαδήποτε πόλη του κόσμου, μια γωνιά κόκκινη, πράσινη ή καφετιά, όπου είναι στ’ αλήθεια ωραία να κάθεσαι. Εκείνη τη στιγμή δεν πρέπει να διστάζεις.

Ευτυχισμένος εκείνος που αγνοεί την αναχώρηση και την άφιξη, γιατί για κείνον η γη είναι δίχως όριο κι αυτό το βασίλειο του ανήκει!.”

Blackandwhite”Τα πρόσωπα των Λευκών είναι όλα όμοια: πάντα αυτή η αγωνία μέσα στα μάτια, ο υπολογισμός κάτω απο τα βλέφαρα, πάντα αυτά τα χείλη που κινούνται κι αυτές οι ατέλειωτες ρυτίδες, πάντα αυτή η κίνηση της μύτης για να οσφρησθούν, να εκτιμήσουν και να καταλάβουν, πάντα να καταλάβουν…
Είδατε ποτέ νέγρο να κλαίει σαν Λευκός;
Είδατε ποτέ Λευκό να χαμογελάει σαν νέγρος;
Αλλά αυτοί, οι μικροί Λευκοί, δε βλέπουν παρά ένα δρόμο που παγιδεύει ξαφνικά κι οδηγεί όπου θέλει αυτός και δε γίνεται παρά ν’ αφεθεί κανείς ευγενικά, έτσι…Εκείνοι θέλουν ν’ αντισταθούν: θέλουν να παλέψουν με το δρόμο, με όλους τους δρόμους, όπως τα ζώα που πάνε στο σφαγείο. Θέλουν να ξέρουν που πηγαίνουν και λένε: « Πηγαίνω εκεί γιατί…».
Οι Λευκοί δεν ξέρουν λοιπόν ότι καταλήγει πάντα κανείς σ’ εκείνο  το  μέρος που είναι τόσο μικρό ώστε είναι δύσκολο να χωρέσεις, ακόμη και ξαπλωμένος.
Ο Εντγκαρ τους κοιτάζει αυτούς τους Λευκούς και τους λέει: «Εσείς που ξεχνάτε το τυχαίο, εσείς που χτίζετε το μέλλον σας με παρελθόν, εσείς που υπολογίζετε την ελπίδα σας, δε θα μάθετε ποτέ να ξεμπερδεύετε μια για πάντα. Ε, λοιπόν, συνεχίστε!».”

 Ο νέγρος, Philippe Soupault (1927)
μτφ: Χορόσκελης Δημήτρης

PhilippeSoupault 1

Απ’ την Αμερική ως τη Λισσαβώνα κι απ’ το Παρίσι ως τη Βραζιλία ο Νέγρος ζει στους αντίποδες του «έντιμου» κόσμου των Λευκών. Έμπορος ναρκωτικών, μαστροπός, τυχοδιώκτης, δολοφόνος, περνάει απ’ όλες τις βαθμίδες της ανθρώπινης εξαθλίωσης μιας κοινωνίας της οποίας τις αντι-αξίες χρησιμοποιεί για να την διαβρώσει, να την γελοιοποιήσει, να την εκδικηθεί…

Γραμμένο το 1927 θα ήταν ένα κοινό βιβλίο περιπετειών αν δεν ήταν πριν απ’ όλα ένα ποιητικό, αντιρατσιστικό και βαθειά ανθρωπιστικό μανιφέστο.

1 thought on “Ο νέγρος | Philippe Soupault (1927)

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *