Η πτώση | Albert Camus, 1956
”Όταν δεν έχεις χαρακτήρα, θα πρέπει τουλάχιστον να υιοθετήσεις μια μέθοδο.”
”Χαιρόμουν τον ίδιο τον εαυτό μου, κι όλοι γνωρίζουμε ότι αυτό ακριβώς είναι η ευτυχία,
παρόλο που, για να καθησυχάσουμε ο ένας τον άλλον, υποκρινόμαστε ότι καταδικάζουμε
τέτοιες χαρές, αποκαλώντας τες εγωισμό.”
”Με δυο λόγια, για να ζω ευτυχισμένος, έπρεπε να μη ζουν καθόλου τα πλάσματα που επέλεγα.
Δεν έπρεπε να παίρνουν ζωή παρά, αραιά και που, απ’ τη δική μου καλή θέληση.”
”Το να εξουσιάζεις σου επιτρέπει ν’αναπνέεις, δε συμφωνείτε;.”
”Μια μέρα βρίσκεσαι να παίρνεις, δίχως να ποθείς πραγματικά. Πιστέψτε με, για μερικά
τουλάχιστον πλάσματα, το πιο δύσκολο πράγμα στον κόσμο είναι
να μην παίρνεις ό,τι δεν ποθείς.”
”Ξέρετε τι είναι η γοητεία; Ένας τρόπος να ακούς να σου απαντούν ναι,
χωρίς να ‘χεις κάνει καμιά συγκεκριμένη ερώτηση.”
“Θα δείτε τότε πως η πραγματική ακολασία απελευθερώνει επειδή δεν δημιουργεί
καμία υποχρέωση. Κατέχεις μόνο τον εαυτό σου, και γι’ αυτό η ακολασία είναι
η αγαπημένη ασχολία των ναρκίσσων.”
”Αχ, ποιος να το πίστευε πώς έγκλημα δεν είναι τόσο να σκοτώσεις
όσο να μην πεθάνεις εσύ ο ίδιος.”
”Πρέπει να εμποδίζει κανείς να τον κρίνουν. Και καθώς είναι δύσκολο να τους εμποδίζει,
και λεπτή δουλειά να θαυμάζουν και ταυτόχρονα να δικαιολογούν το χαρακτήρα του.”
”Όλοι θέλουν να γίνουν πλούσιοι. Γιατί; Αναρωτηθήκατε ποτέ; Για τη δύναμη, βέβαια.
Ιδιαίτερα, ωστόσο, γιατί τα πλούτη σάς απαλλάσσουν από την άμεση κρίση, σας βγάζουν
απ’ τον όχλο του υπόγειου μετρό, για να σας κλείσουν μέσα σε ένα επινικελωμένο
αμάξι, σας απομονώνουν σε μεγάλα φυλασσόμενα πάρκα, σε βαγκόν-λι, σε καμπίνες
πολυτελείας. Τα πλούτη, αγαπητέ φίλε, δεν είναι ακόμη η αθώωση, αλλά η αναβολή,
κάτι που αξίζει πάντοτε τον κόπο να το παίρνουμε.”
“Η αλήθεια όπως και το φως τυφλώνει”
”Πώς θα μπορούσε η ειλικρίνεια να είναι προϋπόθεση για τη φιλία; Η αγάπη για την αλήθεια
με κάθε θυσία είναι ένα πάθος που δεν αφήνει τίποτα απείραχτο και στο οποίο τίποτα δεν
αντιστέκεται. Είναι ένα βίτσιο, μία βοήθεια, καμιά φορά, ή ένας εγωισμός. Αν, λοιπόν,
βρεθείτε σε μια τέτοια περίπτωση, μη διστάσετε: υποσχεθείτε πως θα λέτε αλήθεια και
να λέτε όσα περισσότερα ψέματα μπορείτε. Θα ανταποκριθείτε στην ενδεχόμενη επιθυμία
τους και θα τους αποδείξετε δυο φορές τη στοργή σας.”
”Για να’σαι όμως ευτυχισμένος, δεν πρέπει να πολυασχολείσαι με τους άλλους.”
”Η μόνη άμυνα βρίσκεται στην κακεντρέχεια. Οι άνθρωποι λοιπόν
κρίνουν για να μην κριθούν οι ίδιοι.”
«Χωρίς αμφιβολία, προσποιούμουν μερικές φορές ότι έπαιρνα τη ζωή στα σοβαρά.
Πολύ γρήγορα, ωστόσο, αντιλαμβανόμουν πόσο μάταιη ήταν η ίδια η σοβαρότητα
και συνέχιζα απλώς να παίζω το ρόλο μου όσο καλύτερα μπορούσα. Έπαιζα τον
δραστήριο, τον έξυπνο, τον ενάρετο, τον καλό πολίτη, τον αγανακτισμένο,
τον επιεική, τον αλληλέγγυο, τον υποδειγματικό.”
«Κατάλαβα τότε, χωρίς να εξεγερθώ, όπως υποκύπτεις σε μια ιδέα που ξέρεις από καιρό
πως είναι αλήθεια, ότι η κραυγή εκείνη, που χρόνια πριν είχε αντηχήσει στο Σηκουάνα,
πίσω μου, δεν είχε πάψει, κουβαλημένη από τον ποταμό στα νερά της Μάγχης, να
περιδιαβαίνει τον κόσμο, μέσα απ’ την απέραντη απλωσιά του ωκεανού, κι ότι
περίμενε, μέχρι την ημέρα εκείνη που την αντάμωσα. Κατάλαβα ακόμη πως θα
εξακολουθούσε να με περιμένει σε θάλασσες και ποταμούς, παντού τελοσπάντων
όπου βρισκόταν το πικρό νερό της βάπτισής μου.”
”Ήμουν απών τη στιγμή που καταλάμβανα τον περισσότερο χώρο.”
”Εσύ, πόσους ρόλους παίζεις κάθε μέρα και πόσο χώρο καταλαμβάνεις ενώ είσαι απών;
Εγώ πολλούς και πολύ! Ίσως πρέπει να πληρώνουμε κάποιο πρόστιμο γι’ αυτό, δεν ξέρω,
ίσως. Το πληρώνουμε ωστόσο αναδρομικά, στη σούμα που –δεν μπορεί- κάποια στιγμή
κάνουμε, ένα ωραίο πρωί, ένα ηλιοβασίλεμα, μια νύχτα που δε μας παίρνει ο ύπνος,
με σκέψεις-χιονοστιβάδες που μας φέρνουν τον κατεργάρη εαυτούλη μας,
ζωντανό-νεκρό και απογυμνωμένο μπροστά στα μάτια μας.”
”Ξέρετε όμως γιατί είμαστε πάντα πιο δίκαιοι και πιο γενναιόδωροι με τους νεκρούς;
Η αιτία είναι απλή! Δεν έχουμε καμιά υποχρέωση απέναντι τους. Μας αφήνουν
ελεύθερους, μπορούμε με το πάσο μας, να τους δείχνουμε σεβασμό.”
“Ο Θεός δεν είναι απαραίτητος για να δημιουργεί ενοχή ούτε για να τιμωρεί.
Οι συνάνθρωποί μας, με τη δική μας βοήθεια, αρκούν γι’ αυτό.”
”Θα σας αποκαλύψω ένα μεγάλο μυστικό, αγαπητέ μου.
Μην περιμένετε τη Δευτέρα Παρουσία. Έρχεται καθημερινά.”
”Αν οι νταβατζήδες και οι κλέφτες καταδικάζονταν παντού και πάντοτε,
οι τίμιοι άνθρωποι θα πίστευαν όλοι τους πως είναι πάντα αθώοι.”
”Στην άκρη κάθε ελευθερίας υπάρχει μια καταδίκη. Να γιατί η ελευθερία είναι πολύ βαριά
για να την κουβαλήσεις, ιδίως όταν υποφέρεις απο πυρετό ή πονάς ή δεν αγαπάς κανέναν.”
Albert Camus, Η πτώση, 1956
